تأثیر ماساژ بازتابی کف پا بر میزان درد و خستگی بیماران پس از عمل جراحی بای پس شریان کرونری

سابقه و هدف: درد و خستگی از مشکلات بعد از جراحی پیوند بای پس شریان کرونری می باشند. از آن جایی که جهت تسکین درد و خستگی، روش های غیر دارویی بر روش های دارویی ارجح تر می باشند، لذا مطالعه حاضر با هدف تعیین تأثیر ماساژ بازتابی کف پا بر میزان درد و خستگی بیماران بعد از عمل جراحی بای پس شریان کرونری انجام شده است. مواد و روش ها: این مطالعه یک کارآزمایی بالینی کنترل شده تصادفی شده شاهددار می باشد که بر روی 80 بیمار تحت جراحی قلب باز بستری در مرکز قلب مازندران، در سال 1390 انجام گردید. بیماران در دسترس پس از همسان سازی از نظر سن و جنس در دو گروه آزمون و شاهد به طور تصادفی قرار گرفتند. در گروه آزمون ماساژ کف پا از روز دوم پس از عمل به مدت 4 روز متوالی و به مدت 20 دقیقه در کف پای چپ انجام شد. در گروه شاهد نیز فقط پای بیمار بدون اعمال هیچ فشاری به مدت 1 دقیقه چرب گردید. متغیرهای درد و خستگی قبل و بعد از مداخله با استفاده از مقیاس معیاری دیداری ثبت شد. یافته ها با استفاده روش های آماری مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته ها: نتایج نشان داد که اختلاف معنی داری بین درد در دو گروه آزمون و شاهد بعد از انجام مداخله وجود داشت (001/0 p=). همچنین مشخص شد که اختلاف معنی دار بین خستگی دو گروه آزمون و شاهد بعد از انجام مداخله وجود دارد (001/0 p=). استنتاج: بر اساس یافته ها ماساژ بازتابی کف پا به عنوان یکی از شاخه های طب مکمل سبب کاهش خستگی و درد می شود و با توجه به هزینه کم، عدم عوارض و سهولت انجام این روش برای کاهش درد و خستگی بیماران بعد از جراحی پیوند بای پس شریان کرونری توصیه می شود.